Mazowiecki Przegląd Folkloru – Dni Kolbergerowskie w Przysusze

Wszędzie rozbrzmiewa muzyka

Przysucha to małe miasto, położone malowniczo niedaleko rzeki Radomki, w południowym krańcu województwa mazowieckiego. Znane jest jako prężny ośrodek kultury tradycyjnej i miejsce urodzin Oskara Kolberga (1814-1890), twórcy podwalin polskiej etnografii, folklorysty i kompozytora. Jego niezwykle obszerne dzieła: „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”, „Pieśni ludu polskiego” i „Obrazy etnograficzne” pozostają bezcennymi źródłami wiedzy o kulturze polskiej. I nic zadziwiającego, że właśnie w Przysusze odbywają się słynne Dni Kolbergerowskie, jeden z najważniejszych konkursów folklorystycznych w Polsce, popularyzujący muzykę tradycyjną.

Początki festiwalu sięgają roku 1960, w którym pojawił się w środowisku etnografów pomysł upamiętnienia niezwykłego dorobku Oskara Kolberga z okazji 70. rocznicy jego śmierci. Wybór padł na zorganizowanie w jego rodzinnym mieście przeglądu folkloru muzycznego: zespołów instrumentalnych, śpiewaczych i tanecznych. Od pierwszych edycji Dniom Kolbergerowskim towarzyszyły rozmaite wydarzenia: występy dzieci z miejscowych szkół, kiermasze, pokazy, wykłady uznanych etnografów. W 1978 roku spotkania przekształcono w Wojewódzki Przegląd Folkloru i jednocześnie w eliminacje regionalne do Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. A kilka lat później, uzupełniono oficjalną nazwę określeniem: Mazowiecki Przegląd Folkloru, włączając to wydarzenie w coroczne uroczystości Dni Przysuchy.

Mazowiecki Przegląd Folkloru – Dni Kolbergerowskie odbywa się zawsze w pierwszą niedzielę czerwca w Parku Miejskim. Kolbergowskie święto jest prestiżowym konkursem, z nagrodami przyznawanymi w pięciu kategoriach, takich jak: zespoły śpiewacze, kapele ludowe, soliści śpiewacy, soliści instrumentaliści i folklor – kontynuacja. Organizacją wszystkich wydarzeń przeglądu zajmują się lokalne instytucje: Urząd Gminy i Miasta w Przysusze, Dom Kultury w Przysusze, Lokalna Grupa Działania „Razem dla Radomki”, Muzeum im. Oskara Kolberga oraz ogólnopolskie Towarzystwo Kulturalne im. Oskara Kolberga.

Charakterystyczna dla Dni Kolbergowskich w Przysusze jest rozbrzmiewająca wszędzie muzyka. Przez cały dzień na głównej scenie w muszli koncertowej swoje umiejętności prezentuje kilkadziesiąt kapel, zespołów i solistów. Tuż obok, w cieniu drzew przysuskiego parku, w oczekiwaniu na swój występ muzycy odbywają próby. Wymieniają się przy tym uwagami, nucą piosenki, na bieżąco komentują kolejne występy. Spontanicznie przygrywają, tańczą i śpiewają, ku radości gromadzących się z zaciekawieniem słuchaczy, tworząc nieformalną, drugą scenę. Niezwykle liczna i różnorodna reprezentacja twórców i wykonawców przyciąga wielu pasjonatów spod znaku „nowej tradycji”. Przegląd jest znakomitą okazją do podpatrzenia tajników gry, śpiewu i tańca, a nierzadko i wspólnego muzykowania.

Święto wykorzystane jest jednocześnie do promocji miejscowych organizacji i twórców. Otoczenie muszli koncertowej zamienia się w jarmark rozmaitości. W licznych kramach rozstawionych na terenie parku kupić można nie tylko miejscowe sery czy miody, lecz także haftowane serwety, gliniane misy, zabawki dla dzieci, a nawet rośliny i drzewka owocowe. Ponadto każdego roku organizowane są nowe wydarzenia towarzyszące: plenerowe wystawy, zabawy taneczne, projekcje filmów etnograficznych, czy warsztaty tańców ludowych.

Przy okazji Dni Kolbergerowskich warto wstąpić do Muzeum im. Oskara Kolberga, mającego swoją siedzibę w „festiwalowym” parku. W zabytkowym Dworze Dembińskich zaaranżowana została znakomita wystawa biograficzna poświęcona patronowi instytucji i całego przeglądu. Na ekspozycjach przedstawiono dzieje miasta i regionu, słynnego z unikalnych tradycji muzycznych. Muzeum zadbało o nowoczesne prezentacje: stoiska multimedialne, dotykowe ekrany, wirtualne spacerowniki. Wystawę uzupełniają interaktywne gry, nagrania dźwiękowe i filmowe, prezentujące dziedzictwo wiejskich muzykantów i tancerzy ludowych. Muzeum zaprasza do odwiedzin podczas Dni Kolbergowskich, zachęcając biletami z dużą zniżką.