Warkocz drożdżowy z melasą

Trwa ładowanie zdjęć

Zaplatane ciasto

Nie każdy warkocz łatwo się zaplata… Bez wątpienia „plecenie” warkocza drożdżowego z Urzecza nie należy do łatwych czynności, ale końcowy smak rekompensuje czas i wysiłek włożony w przygotowanie tego ciasta. Niepowtarzalność warkocza drożdżowego zawdzięczamy dodatkowi melasy z buraków cukrowych.

Buraki cukrowe były niegdyś jedną z roślin, której uprawa przemysłowa dominowała na Urzeczu. To słodkie warzywo wykorzystywane było także w kuchni domowej, szczególnie jako składnik słodkich wypieków. Wraz z zanikiem upraw tej rośliny, kulinaria z jej dodatkiem zostały właściwie zapomniane. Na szczęście przepis na warkocz drożdżowy z melasą został odtworzony, dzięki czemu możemy udać się w kulinarną podróż po dawnym Urzeczu.

Przepis na warkocz drożdżowy z melasą

Rozczyn

0,5 szklanki mleka
25 g świeżych drożdży
1 łyżka cukru
2 – 3 łyżki mąki pszennej

Mleko podgrzać w niewielkim garnku (mleko musi być letnie, nie gorące!), dodać rozkruszone drożdże i cukier. Całość wymieszać dokładnie, do rozpuszczenia się wszystkich składników. Dodać mąkę i wymieszać, żeby nie było grudek. Przykryć ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce na kilkanaście minut, aż rozczyn zacznie rosnąć.

Składniki na ciasto - mąka, jajka, orzechy, melasa w filiżance, mleko, masło. Składniki leżą na stole. — Składniki na warkocz drożdżowy. Fot. Tomek Ogrodowczyk, 2022

Stolnica, na której leży zagniecione ciasto uformowane w kulę oraz wałek. Stolnica wysypana jest mąką. — Ciasto na warkocz. Fot. Tomek Ogrodowczyk, 2022

Cisto drożdżowe

0,5 – 0,75 kg mąki pszennej
2 duże jajka
pół kostki masła
pół szklanki cukru
torebka cukru waniliowego
szczypta soli
gotowy rozczyn

Mąkę wyspać na stolnicę, uformować stożek z dołkiem. Wbić jajka, dodać cukier i cukier waniliowy, szczypę soli i zagnieść ciasto. Po wyrobieniu dodać roztopione i ostudzone masło. Wyrabiać jak typowe ciasto drożdżowe, tak długo, aż będzie elastyczne i odchodziło od ręki. Gdy będzie za mokre, podsypać mąką. Gdy za ścisłe, można dodać trochę letniego mleka. Wyrobione ciasto nakryć ściereczką i pozostawić do wyrośnięcia na ok. godzinę.

Składniki na farsz

1 – 1,5 szklanki pokruszonych i sparzonych orzechów włoskich
100 ml melasy z buraków cukrowych (zamiast melasy można też użyć tradycyjnych powideł olenderskich)

Pokruszone drobno orzechy za pomocą wałka do ciasta. — Pokruszone orzechy włoskie. Fot. Tomek Ogrodowczyk, 2022

Melasa w filiżance. W filiżance znajduje się także drewniana łyżka. Z tyłu leży surowy burak cukrowy. — Melasa z buraków cukrowych. Fot. Tomek Ogrodowczyk, 2022

Przygotowanie ciasta do wypieku

Wyrośnięte ciasto drożdżowe krótko wyrobić na stolnicy i rozwałkować na prostokątny placek o grubości ok 1-2 cm. Placek posmarować melasą lub powidłami i posypać pokruszonymi pokrojonymi orzechami włoskimi. Całość zawinąć dokładnie jak roladę. Ostrym nożem przeciąć ją wzdłuż, zostawiając jeden z końców nieprzecięty. Dwa końce przeciętego ciasta spleść jak warkocz, a następnie całość zawinąć do środka jak wieniec. Ciasto ułożyć na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Odstawić w ciepłe miejsce na około pół godziny. Wierzch ciasta można posmarować przed pieczeniem roztrzepanym jajkiem. Piec w temperaturze 180 stopni około godziny. Ciasto powinno być suche w środku (można sprawdzić pod koniec pieczenia drewnianym patyczkiem).

Opracowanie: Robert Andrzej Dul

Przygotowanie wypieku: Grażyna Leśniak, Marianna Król

Bibliografia

Marchlewski Wojciech. Mennonici. Życie codzienne od kuchni. Warszawa: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2014.
Stanaszek Łukasz Maurycy. Nadwiślańskie Urzecze. Czersk: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Czersku, 2014.
Zduńczykowie Magdalena i Patryk. Kuchnia Urzecza. Czersk: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Czersku, 2020.