Izba Pamiątkowa Guzikarstwa w Sochocinie

Guziki z muszelek

Sochocińskie guziki produkowane były głównie z muszli wyławianych z rzeki Wkry. Sprzedawano je w Warszawie, Łodzi, Krakowie, a nawet w Petersburgu. Izba Pamiątkowa Guzikarstwa w Sochocinie przechowuje zabytki związane z tym unikalnym rzemiosłem i w ciekawy sposób upowszechnia wiedzę o nim.

Przez dekady, począwszy od początku XX wieku do lat 60., Sochocin był prężnie działającym ośrodkiem guzikarstwa. Izba powstała z oddolnej inicjatywy samych mieszkańców. Ideą, jaka im przyświecała, było ocalenie od zapomnienia wyjątkowej tradycji charakterystycznej wyłącznie dla tego miejsca oraz dla ludzi, którzy przez ponad wiek ją tworzyli. Efektem ich działań było otwarcie w 2009 roku wystawy pod nazwą „Z bogactw natury. Sochocińskie guziki”. Dzięki niej wygasłe kilkadziesiąt lat wcześniej rzemiosło na powrót stało się obecne w świadomości nowych pokoleń, a pamięć o nim jest nieustannie pielęgnowana.

Sochocińska Izba

Ekspozycja składa się z dwóch części. Pierwsza, złożona z plansz i fotografii, prezentuje historię Sochocina. Druga to zaaranżowane wnętrze mieszkalne, w którym zrekonstruowano proces wytwarzania guzików metodą rzemieślniczą. Zbiory, które można oglądać w Izbie Pamiątkowej Guzikarstwa, zostały zgromadzone dzięki zaangażowaniu mieszkańców, których rodziny często przez kilka pokoleń trudniły się tym zajęciem. Kolekcję, oprócz samych guzików, tworzą maszyny oraz narzędzia używane do ich wycinania, toczenia, dziurkowania. Uzupełniają ją liczne pamiątki i fotografie pochodzące z rodzinnych archiwów.

W placówce zgromadzono także kopie dokumentów związanych z historią Sochocina, m.in. odpis aktu lokacyjnego, czy dokument odbierający prawa miejskie. Wystawa została nagrodzona w ramach IV edycji konkursu Mazowieckie Zdarzenia Muzealne „Wierzba”, uzyskując pierwsze miejsce w kategorii „Najciekawsza wystawa zorganizowana przez placówkę muzealną na Mazowszu”.

W 2011 roku na zlecenie Gminnego Ośrodka Kultury powstał film dokumentalny, zatytułowany „Sochocińskie guziki – ślad dawnej tradycji”.

Instytucja prowadzi także lekcje muzealne dla szkół. Istnieje możliwość zwiedzania wystawy z przewodnikiem. Placówka przygotowała również wystawę planszową, która jest prezentowana w wielu miejscach w kraju.