Architektura wiejska

Mazowiecki Szlak Tradycji prezentuje głównie drewniane obiekty usytuowane na terenach wiejskich oraz małomiasteczkowych. Mimo, że drewniana architektura stopniowo znika z krajobrazu kulturowego, do dzisiaj na obszarze województwa zachowało się jeszcze kilka tysięcy tego typu budynków, a wśród nich miejskie i wiejskie domy oraz zabudowania gospodarcze i użytkowe.

Od 2019 roku, w ramach Programu opieki nad zabytkami w województwie mazowieckim, prowadzone są systematyczne audyty budownictwa drewnianego, mające na celu zinwentaryzowanie i wyodrębnienie typów drewnianej zabudowy. Zakończenie projektu pozwoli na pełne zobrazowanie faktycznego stanu tego rodzaju budownictwa na obszarze całego województwa.

Do tej pory przeprowadzone zostały badania w powiatach: ostrołęckim, przasnyskim, makowskim, ostrowskim, wyszkowskim, pułtuskim, gostynińskim, sochaczewskim, warszawskim zachodnim, nowodworskim, płońskim, płockim, żyrardowskim, grodziskim, pruszkowskim, piaseczyńskim, grójeckim, białobrzeskim, kozienickim, przysuskim, szydłowieckim, radomskim, zwoleńskim, lipskim, Miasto Radom. Obecnie audytowane są powiaty: sierpecki, żuromiński, mławski, ciechanowski, legionowski, wołomiński, miński, otwocki, garwoliński, Miasto st. Warszawa. Pełne opracowanie badań pojawi sie niebawem na naszej stronie internetowej.

Liczną grupę na szlaku stanowią drewniane budowle sakralne z niemalże wszystkich powiatów z terenu województwa. Fascynujące jest ich proste piękno oraz historie i legendy z nimi związane. Jako obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz miejsca ważne duchowo dla lokalnych społeczności, zyskały szansę na ochronę i przetrwanie. Dzięki temu zachowały się jako nieodłączny element wiejskiego pejzażu do czasów nam współczesnych.

Oprócz drewnianych kościołów na ścieżce spotkamy skanseny, pojedyncze zagrody, czy gospodarstwa, których właściciele ocalili stare budynki tworząc z nich swoją przestrzeń do życia i pracy. O tych obiektach opowiadamy także w ścieżce MIEJSCA, która prezentuje lokalne centra skupione na zachowaniu tradycyjnej kultury, również architektury.