Przejdź do treści Wyszukiwarka
Strona gl�wna

Zagroda Kurpiowska w Kadzidle

Trwa ładowanie zdjęć


Kurpie w jednej zagrodzie

Naroża chałup łączono na rybi ogon, dodawano śparogi, koruny (ozdobne nadokienniki), kryto  je słomą… Tak dawniej budowano na Kurpiach. Domy nazywane były izbami. Przykład takiego budownictwa zobaczyć można w Zagrodzie Kurpiowskiej w Kadzidle. Wizyta w tym miejscu to doznanie zarówno kulturowe, jak i przyrodnicze. Usytuowana urokliwie w środku sosnowego lasu, oddaje w pełni ideę turystyki kulturowej.

Drewniane chaty kurpiowskie pośród sosen. Dachy kryte słomą, szczyty zdobią śparogi (ozdobne zakończenia wiatrownic).
Zagroda Kurpiowska w Kadzidle. Fot. Adam Bakuła

Zagroda Kurpiowska w Kadzidle tworzy nieduży kompleks, prezentujący typową architekturę kurpiowską, w tym domy i zabudowania gospodarcze oraz małą architekturę z tego terenu. Miejsce warte jest odwiedzenia ze względu na wierne odwzorowanie dawnych kurpiowskich zagród z najbliższej okolicy. Prezentowane są tutaj tak zwane typy samotnicze, pochodzące z kolonii z kilku kurpiowskich siedlisk.

Piękno wiejskiej architektury

Na przykładzie domów w Zagrodzie zobaczymy, że dawne budynki stawiano przy zastosowaniu konstrukcji zrębowej z bierwion sosnowych, łączonych w narożach na rybi ogon. Pokrywano je dwuspadowymi słomianymi dachami z charakterystycznymi ozdobami w postaci wydłużonych, skrzyżowanych wiatrownic i profilowanych w różne kształty rogów, tak zwanych śparogów. Kalenice od strony drogi zwieńczano zdobionym szalowaniem. Ozdobą domów były także nadokienniki, tzw. koruny.

Na pierwszym planie kwitnący krzew białego bzu. W tle chata z widocznym oknem ozdobionym okiennicami i koruną (dekoracyjnym nadokiennikiem).
Okno kurpiowskiej chaty z okiennicami i koruną. Fot. Adam Bakuła

W domu i w zagrodzie

W Zagrodzie Kurpiowskiej możemy podziwiać zarówno piękno ludowej architektury, jak i wyposażenie dawnych wnętrz. W chacie z Golanki, o wnętrzu, które można uznać za wzorcową XIX-wieczną izbę kurpiowską, zobaczymy dośrodkowy system grzewczy, typowe ubogie umeblowanie i święty kąt, ozdobiony bibułkowymi kwiatami oraz typowymi, kurpiowskimi dekoracjami w postaci wycinanek, wykonanych przez miejscowe twórczynie.

Przy zagrodach kurpiowskich nie mogło zabraknąć studni typu żuraw, który do tej pory są obecne w krajobrazie kurpiowskich wsi. Można tu również obejrzeć spichlerz (zwany świronkiem) z 1921 roku z pięknymi podcieniami. Spichlerze służyły do przechowywania zboża oraz gospodarskich akcesoriów. Na terenie skansenu znajduje się również kuźnia z 1928 roku wraz z typowym wyposażeniem kowalskim. Przechadzając się po pięknie utrzymanej Zagrodzie Kurpiowskiej, możemy chociaż w małej skali, poczuć klimat dawnej wsi – z kapliczką przydrożną i garnkami na płocie.

Chata kurpiowska na tle sosen. Przed domem studnia typu żuraw. Podwórze otacza drewniany płot sztachetowy.
Żuraw przy kurpiowskiej chacie. Fot. Adam Bakuła

Można tu także podziwiać wielkogabarytowe, wolnostojące rzeźby kurpiowskich twórców, np. łosia i niedźwiedzia, czy pochodzącego spod Myszyńca brata Zenona Żebrowskiego, o którym pamięć jest tu ciągle żywa.

Kapliczka z figurą Chrustusa Frasobliwego. Figura umieszczona jest we wnęce wydrążonej w pniu. Ozdobiona jest sztucznymi kwiatami. W tle las.
Kapliczka z figurą Chrystusa Frasobliwego. Fot. Adam Bakuła

Zabawa i edukacja

Na terenie Zagrody znajduje się także scena, wykorzystywana przy okazji lokalnych imprez, takich jak Festiwal Filkloru Weselnego „Wesele Kurpiowskie”, czy Niedziela Kadzidlańska. Organizowane są tu również doroczne Warsztaty etnograficzne „Ginące zawody”.

W muzeum zatrudnione są kurpiowskie twórczynie ludowe, jak Pani Wiesława Bogdańska. Czyni to ofertę edukacyjną placówki niezwykle atrakcyjną i autentyczną, daje bowiem możliwość czerpania wzorców od mistrzyń w swoim rzemiośle. Można tu uczestniczyć w warsztatach: wycinanki, pieczywa obrzędowego, kwiatów, pisanek, palm wielkanocnych i ozdób choinkowych. W trakcie zajęć uczestnicy mogą poznać historię wybranej dziedziny rękodzieła oraz wykonać własne dzieło pod bacznym okiem twórczyń ludowych.

Jedna z chat jest adaptowana na zajęcia warsztatowe, a chata z Tatar przy wejściu do Zagrody pełni funkcje muzealnego biura.

Zagroda powstała z inicjatywy Państwa Stanisławy i Tadeusza Konopków i została udostępniona zwiedzającym w 1991 roku. Jest jednym z oddziałów Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce.

Zobacz mapę
Udostępnij na Facebooku - Link otworzy się w nowym oknie przeglądarki
Adres miejsca

Zagroda Kurpiowska w Kadzidle
Trasa Mazurska 1b, 07-420 Kadzidło
wyznacz trasę
Adres e-mail

Telefon

(29) 761 82 00