Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Przesmykach

Drewniana perła baroku

Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Przesmykach to wyjątkowy, bogato zdobiona w stylu baroku i rokoko świątynia, zaliczana jest do najcenniejszych drewnianych zabytków Podlasia. Zachwyca i z zewnątrz, i po wejściu do środka, gdzie dominują jasność, światło, piękne geometryczno-roślinne polichromie i pastelowe barwy ścian. Niedawno pieczołowicie wyremontowany sprawia wrażenie nowego. A pochodzi aż z 1776 roku!

Pierwszy drewniany kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła w Przesmykach, pochodzący z 1465 roku, został spalony przez Szwedów w XVII wieku. Obecną świątynię zbudowano staraniem ówczesnego proboszcza i konsekrowano ją w 1783 roku. Dobry stan zawdzięcza remontom pod koniec XIX wieku oraz w 1930, 1990 i 2013 roku.

Świątynia ma charakter kościoła bazylikowego. Na otoczony starymi drzewami plac przykościelny najlepiej wejść przez ustawioną na osi obiektu murowaną dzwonnicę – bramę. Ulokowane w fasadzie od południa wejście prowadzi do wnętrza kościoła, w którym nawy boczne od głównej wydzielone zostały arkadowymi słupami. Piękne organy ulokowane zostały na chórze, wspartym dwoma słupami. Pochodzą z 1887 roku, podobnie jak barokowa ambona. Zachwycające ołtarze pochodzą z XVIII wieku i zostały tu przeniesione prawdopodobnie ze zlikwidowanego kościoła w Siemiatyczach, a podarowane przez księcia Sapiehę. Ołtarz główny, drewniany, w stylu barokowym, ma wysokość 7 metrów. Przypuszcza się, że jego wykonawcą był Łukasz Piotr Grzegułkowski, snycerz z Drohiczyna. Znajdują się w nim rzeźby św. Barbary i św. Pawła, Michała Archanioła oraz aniołów. W zwieńczeniu widnieje obraz o złotym tle z wizerunkiem Matki Boskiej Bolesnej, pochodzący z XVI wieku. Co ciekawe, wcześniej w polu głównym ołtarza wyeksponowany był osiemnastowieczny obraz nieznanego autora z przedstawieniem Św. Trójcy, będący kopią obrazu Rubensa. Dziś w jego miejscu znajduje się późnogotycki, szesnastowieczny krucyfiks, który wcześniej umiejscowiony był nad wejściem do świątyni.

W kościele znajdziemy m.in. portatyle – wprawione we wszystkie ołtarze małe, przenośne tabliczki z relikwiami świętych męczenników Teodora i Adaukta. W jednym z sześciu ołtarzy bocznych umieszczono rzeźby św. Antoniego Padewskiego i św. Kazimierza. Główny obraz na tym ołtarzu przedstawia Matkę Boską Różańcową, drugi obraz Matkę Boską Częstochowską. Kolejny ołtarz boczny w swojej części głównej posiada obraz św. Barbary, a w zwieńczeniu innego znajduje się obraz św. Anny nauczającej, autorstwa Teodora Wieczorkowskiego.

Wszystkie ołtarze posiadają tzw. mensy sarkofagowe – w formie skrzyń z miejscem na relikwie męczenników. Ale, co ciekawe, oprócz wielu zabytkowych obrazów i figur można tu również zobaczyć m.in. figurkę św. Jakuba, przywiezioną przez jednego z parafian z wyprawy Drogą św. Jakuba do Santiago de Compostela w Hiszpanii. Ze względu na rosnącą obecnie popularność tego szlaku i związek jego patrona z kościołem w Przesmykach, drogą tą przeszło już kilku mieszkańców parafii.

Ważne daty

26 lipca odbywają się odpusty „na św. Jakuba”, które są dużym wydarzeniem i świętem dla mieszkańców wszystkich wiosek, wchodzących w skład parafii. Kiedyś miały większy koloryt, ale i teraz są okazją do wspólnego spotkania. Drugi odpust odbywa się na Matki Bożej Różańcowej.

W kościele w dzień św. Mikołaja 6 grudnia dzieci otrzymują prezenty – wszystko po to, by w „nowy” sposób związać ludzi z tym miejscem, a tym samym przybliżyć do Boga. Proboszcz jest aktywny w integrowaniu parafian wokół wiary i życia kościelnego.

Otoczenie kościoła

Warto nadmienić, że w zespole kościoła od strony wschodniej znajduje się dziewiętnastowieczna drewniana organistówka (nieremontowana), będąca świetnym przykładem podlaskiego budownictwa. Na cmentarzu parafialnym usytuowana jest neogotycka kaplica zbudowana około połowy XIX wieku, z ludowymi rzeźbami św. Kazimierza i św. Jacka.