Kościół pw. Świętego Bartłomieja Apostoła w Paprotni

Historia

Historia kościoła w Paprotni to splot wydarzeń, które układają się w ciekawą opowieść. Najstarsza wzmianka o nim pochodzi z XV-wiecznych dokumentów. Około 1750 roku na miejscu starego kościoła stolnik drohicki i dziedzic Mordów Baltazar Ciecierski wybudował obecną świątynię. Zobowiązał się do tego w zamian za dzierżawę od proboszcza karczmy i targowiska, należących do parafii.

W 1876 roku władze carskie, w ramach represji za udzielanie posługi kapłańskiej unitom, nakazały zamknięcie kościoła. Zlikwidowany został również przykościelny cmentarz, którego resztki można zobaczyć do dzisiaj. Prawie przez 30 lat, gdy świątynia była zamknięta, msze odbywały się w niej potajemnie. Wykopano w tym celu tunel prowadzący do kościoła, a posługę sprawowali księża z Siedlec. Kościół został ponownie otwarty dla wiernych dopiero po 1905 roku, na podstawie ukazu carskiego o tolerancji.

Przy kościele znajduje się drewniana dzwonnica. Podczas wojny dzwony zostały zarekwirowane przez Niemców i nigdy nie udało się ich odzyskać. Na szczęście w zawierusze wojennej sam kościół nie ucierpiał.

Obecną budowlę wzniesiono na planie krzyża łacińskiego. Po bokach prezbiterium dobudowane zostały zakrystia i skarbczyk. Kościół ma konstrukcję zrębową i jest orientowany. Od frontu ozdabiają go dwie czworoboczne wieże, a pośrodku znajduje się trójkątny szczyt. Trójpołaciowy dach świątyni zwieńcza wieżyczka z ostrosłupowym hełmem.

Wnętrze

Co kryje wnętrze świątyni? Ciekawym elementem jest krypta, w której chowano miejscowych proboszczów. Podczas remontu w 2015 roku odkryto nad jej wejściem pamiątkową inskrypcję z 1769 roku z nazwiskiem ówczesnego proboszcza Antoniego Kobylińskiego.

Wnętrze nakryte jest płaskim stropem pokrytym malowidłami – wizerunkami Ewangelistów w prezbiterium i sceną Wniebowzięcia Matki Bożej w nawie głównej. Eklektyczny ołtarz główny pochodzi z początku XX wieku. Umieszczono w nim dwa obrazy – Matki Boskiej Częstochowskiej w metalowej sukience oraz namalowany na desce obraz z wizerunkiem św. Bartłomieja, stanowiący zasłonę pierwszego obrazu. 

Ołtarze boczne pochodzą z tego samego okresu, co główny. W prawym widnieje obraz Jezusa Miłosiernego z XIX wieku – zasłania on obraz św. Apolonii, którego nie da się obecnie zobaczyć. Widoczne są tylko wota dziękczynne, zawieszone z wdzięczności dla świętej. W lewym ołtarzu znajduje się obraz św. Antoniego.

Ambona i stalle kolatorskie pochodzą z czasów przebudowy kościoła w 1906 roku. Z cenniejszych zabytków sztuki sakralnej wymienić należy włoski obraz barokowy z XVII wieku przedstawiający Świętą Rodzinę, wiszący w prezbiterium oraz znajdujący się nad wejściem do zakrystii obraz z wizerunkiem św. Nepomucena z 1775 roku.

Organy zostały wykonane przez warszawskiego mistrza Kazimierza Potulskiego między 1870 a 1890 rokiem. W oknach kościoła znajdują się współczesne witraże, ufundowane przez mieszkańców wsi wchodzących w skład parafii. Na każdym z nich widnieje data wykonania, oraz nazwa wsi, która go ufundowała.