Muzyczny zamek
Szydłowiecki zamek, uznawany za jedną z najpiękniejszych rezydencji w Polsce, jest siedzibą wyjątkowej instytucji. Mieści się w nim Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, które zgromadziło największy zbiór instrumentów ludowych w Polsce. Zobaczymy tu nie tylko same instrumenty, ale także dokumentację procesów ich budowy oraz materiały dotyczące ich twórców.
Zbiory są wyjątkowo ciekawe. Znajdziemy tu unikaty na skalę światową – od najstarszych egzemplarzy, jak siedemnastowieczne kotły czy złóbcoki, dziewiętnastowieczne mazanki i basy, po instrumenty z początku XXI wieku. Wiele ze zgromadzonych muzealiów to instrumenty, które wyszły już z obiegu.
Kolekcja instrumentów
Bardzo ciekawe są rekonstrukcje odtworzone na podstawie przekazów źródłowych. Zobaczymy tu także oryginalne destrukty i niezwykle prymitywne, wręcz dziwaczne eksponaty, które w swej prostocie są materialnym świadectwem tkwiącej w człowieku ogromnej potrzeby kontaktu z muzyką.
Muzeum jest w posiadaniu obiektów od najprostszych listków, kory do grania, czy gwizdków ze słomy i piór, poprzez bębny i burczybasy, po instrumenty o większym stopniu komplikacji – jak skrzypce, liry korbowe czy dudy i harmonie (których zresztą posiada największą kolekcję w Polsce). Co więcej, na wystawie można posłuchać dokumentalnych nagrań prezentowanych instrumentów.
Działalność muzeum
Muzeum prowadzi też działalność edukacyjną. Odbywają się tutaj arcyciekawe lekcje muzealne oraz warsztaty dla przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich. Zajęcia muzealne zostały opracowane w oparciu o podstawę programową, obowiązującą na poszczególnych etapach nauczania. Edukacja prowadzona jest w „żywej” formie, z wykorzystaniem eksponatów.
Sam zamek będący siedzibą muzeum to wczesnorenesansowa rezydencja magnacka. Został zbudowany w latach 1470–1526 przez rodzinę Szydłowieckich na sztucznej wyspie otoczonej fosą. Niedawno wraz z otaczającym go parkiem został poddany gruntownemu remontowi. W nocy jest efektownie podświetlany.