Sójka gliniecka

Pieczone pierogi na Mazowszu

Pierogi mają w Polsce wielowiekową tradycję, choć jest to danie, które trafiło do Europy z Chin, dzięki Marcowi Polo. Do Polski pierogi przybyły z terenów dzisiejszej Ukrainy i szybko się upowszechniły. Najczęściej je gotowano, ale znano także pierogi pieczone, wyrabiane przy okazji wypieku chleba w piecu. Ich charakterystyczną cechą był farsz oparty na warzywach i grzybach. Janusz Bohdanowicz, w komentarzu do Polskiego Atlasu Etnograficznego (t. III), pisał:

Tradycja wypieku dużych pierogów z farszem najdłużej utrzymała się w Polsce na terenie Mazowsza Wschodniego, w okolicach Mińska Mazowieckiego. Na ten rodzaj wypieków na Mazowszu mówi się popularnie: sójka.

Sójka gliniecka

Jest to lokalna odmiana sójki mazowieckiej. Sójki glinieckie przygotowywane były dawniej w dni postne, dziś podaje się je często z czerwonym barszczem i chętnie na wigilijną wieczerzę. Farsz nie zawiera mięsa, a jedynie kiszoną kapustę, kaszę jaglaną, grzyby, cebulę oraz przyprawy i lniany olej. Danie wzięło swoją nazwę od wsi Glinianka, która słynie z wypieku sójek i dorocznego Święta Sójki Glinieckiej.

Przepis na sójkę z Glinianki

Ciasto:

• 1 kg mąki
• 5 jajek
• 0,5 paczki drożdży
• 0,5 kostki masła
• mleko
• olej i sól

Z wszystkich składników zagniatamy ciasto, które powinno być gęste i zwarte. Następnie odstawiamy je w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Kiedy wyrośnie, ponownie je zagniatamy. Kawałki ciasta potrzebne do zlepienia jednego pieroga można po rozwałkowaniu wykrawać kubkiem lub zwinąć ciasto w wałek i pokroić na części. Z każdej cząstki formujemy w dłoniach kulę, następnie wałkujemy na kształt koła i dzielimy nożem na cztery równe ćwiartki. Jedna ćwiartka powinna wystarczyć na zlepienie jednej sójki.

Farsz:

• olej lniany
• kapusta kiszona
• prażona kasza jaglana
• pieprz w ziarnach
• rodzynki
• śliwki suszone
• grzyby

Kaszę, grzyby, śliwki i kapustę kiszoną (choć tę nieobowiązkowo) przed wymieszaniem farszu parzymy wrzątkiem. Podstawą farszu są kapusta kiszona i kasza jaglana doprawione do smaku pieprzem i olejem lnianym. Pozostałe dodatki według uznania. Prawdziwa sójka powinna mieć niezbyt grubą, złoto brązową skórkę, a w środku nie za bardzo zwięzły farsz.