KONTRAST 
… to staropolski cykl świąteczny pomiędzy Bożym Narodzeniem a świętem Trzech Króli. Był to czas wypoczynku i spędzania czasu z rodziną. Powstrzymywano się od pracy, zwłaszcza związanej z przędzeniem, tkaniem, szyciem. Wierzono, że w kądzieli czy przędzy może ukryć się diabeł, który cały rok będzie nękać rodzinę i wodzić ją na pokuszenie. Był to także wyraz troski o dusze zmarłych, które, jak sądzono, przybywały w tym okresie do domów swoich bliskich, a uruchomione motowidła, krosna i kołowrotki mogły wyrządzić im krzywdę.
Gody to także czas kolędowania, zalotów, wróżb miłosnych, wróżb na całoroczną pogodę. Pieczono bułki zwane „szczodrakami”, a na Kurpiach figurki zwierząt, zwane „byśkami” oraz „nowe latko”. Stawiano je na oknach lub domowych ołtarzykach, rozdawano dzieciom jako smakołyki. Miały zapewnić pomyślność w hodowli i dostatek w nowym roku. Przysmakiem charakterystycznym dla tego okresu były fafernuchy – ciastka z dodatkiem miodu, pieprzu i tartej marchwi, o lekko pikantnym smaku i pomarańczowej barwie.
